عنوان رهنمود: مفهوم الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت
موضوع: الگوی ایرانی-اسلامی پیشرفت
سال انتشار (میلادی): 2010
منبع:  بیانات امام خامنه ای در نخستین نشست «اندیشه‌های راهبردی» در تاریخ 10/09/1389
تهیه و تنظیم: وبلاگ رهنمودهای امام خامنه ای www.khamenei.parsiblog.com
مقدمه: مفهوم پیشرفت، براى ما مفهوم روشنى است. ما «پیشرفت» را به کار میبریم و تعریف میکنیم که مقصود ما از پیشرفت چیست. در خصوص ایرانى بودن الگو، علاوه بر آنچه که دوستان گفتند؛ که خوب، شرائط تاریخى، شرائط جغرافیائى، شرائط فرهنگى، شرائط اقلیمى، شرائط جغرافیاى سیاسى در تشکیل این الگو تأثیر میگذارد - که قطعاً اینها درست است - این نکته هم مطرح است که طراحان آن، متفکران ایرانى هستند؛ این کاملاً وجه مناسبى است براى عنوان ایرانى؛ یعنى ما نمیخواهیم این را از دیگران بگیریم؛ ما میخواهیم آنچه را که خودمان لازم میدانیم، مصلحت کشورمان میدانیم، آینده‌مان را میتوانیم با آن تصویر و ترسیم کنیم، این را در یک قالبى بریزیم. بنابراین، این الگو ایرانى است. از طرف دیگر، اسلامى است؛ به خاطر اینکه غایات، اهداف، ارزشها و شیوه‌هاى کار، همه از اسلام مایه خواهد گرفت؛ یعنى تکیه‌ى ما به مفاهیم اسلامى و معارف اسلامى است. ما یک جامعه‌ى اسلامى هستیم، یک حکومت اسلامى هستیم و افتخار ما به این است که میتوانیم از منبع اسلام استفاده کنیم.

 خوشبختانه منابع اسلامى هم در اختیار ما وجود دارد؛ قرآن هست، سنت هست و مفاهیم بسیار غنى و ممتازى که در فلسفه‌ى ما و در کلام ما و در فقه ما و در حقوق ما وجود دارد. بنابراین «اسلامى» هم به این مناسبت است. الگو هم نقشه‌ى جامع است. وقتى میگوئیم الگوى ایرانى - اسلامى، یعنى یک نقشه‌ى جامع. بدون نقشه‌ى جامع، دچار سردرگمى خواهیم شد؛ همچنان که در طول این سى سال، به حرکتهاى هفت و هشتى، بى‌هدف و زیگزاگ مبتلا بودیم و به این در و آن در زدیم. گاهى یک حرکتى را انجام دادیم، بعد گاهى ضد آن حرکت و متناقض با آن را - هم در زمینه‌ى فرهنگ، هم در زمینه‌ى اقتصاد و در زمینه‌هاى گوناگون - انجام دادیم! این به خاطر این است که یک نقشه‌ى جامع وجود نداشته است. این الگو، نقشه‌ى جامع است؛ به ما میگوید که به کدام طرف، به کدام سمت، براى کدام هدف داریم حرکت میکنیم. طبعاً همین طور که دوستان گفتند، وضعیت مطلوب باید تصویر شود و چگونگى رسیدن از وضع موجود به آن وضع مطلوب هم بایستى بیان شود. یقیناً سؤالات زیادى مطرح خواهد شد؛ این سؤالات بایستى دانسته شود. یکى از آقایان اینجا گفتند چهار هزار سؤال وجود دارد؛ این خیلى خوب است. این سؤالها شناخته شود، دانسته شود. این حرکت بایست در مجموعه‌ى نخبگانى ما به وجود بیاید. سؤالها مطرح شود، به این سؤالها پاسخ داده شود؛ این حرکت طولانى‌مدت است.

 البته اینکه ما میگوئیم ایرانى یا اسلامى، مطلقاً به این معنا نیست که ما از دستاوردهاى دیگران استفاده نخواهیم کرد؛ نه، ما براى به دست آوردن علم، هیچ محدودیتى براى خودمان قائل نیستیم. هر جائى که علم وجود دارد، معرفتِ درست وجود دارد، تجربه‌ى صحیح وجود دارد، به سراغ آن خواهیم رفت؛ منتها چشم‌بسته و کورکورانه چیزى را از جائى نخواهیم گرفت. از همه‌ى آنچه که در دنیاى معرفت وجود دارد و میشود از آن استفاده کرد، استفاده خواهیم کرد.

 سؤالاتى مطرح است، که بعضى از این سؤالات اینجا مطرح شد و پاسخ داده شد، که من آنها را تکرار نمیکنم. حرفهاى خوبى هم زده شد، که هیچ لزومى ندارد من آنها را تکرار کنم. البته مجموعه‌ى کارهائى را که انجام گرفته، من قبلاً دیده بودم؛ حالا هم مجدداً با دقت گوش دادم. حرفهاى بسیار خوبى در اینجا مطرح شد. بعضى سؤال میکنند که این مقطع زمانى به چه مناسبت است؟ بعد از آنکه اصل ضرورتش را قبول میکنند و قبول دارند، سوال میکنند که چرا قبلاً این کار انجام نگرفته، یا چه ضرورتى وجود دارد که حالا این کار انجام بگیرد؟ خوب، فاصله‌ى زیادى نشده است. براى این فرایندى که به منظور ایجاد و تدوین یک چنین الگوئى حتماً طى خواهد شد، این سى سال، زمان طولانى‌اى نیست. تجربه‌ها متراکم میشود، معرفتها انباشته میشود، اوضاع و احوال سیاسى اقتضاء میکند؛ بعد به نقاطى میرسیم که مجهول بوده است و اینها را ان‌شاءاللَّه معلوم خواهیم کرد. به نظر من در این مقطع، ظرفیت کشور، یک ظرفیت مناسبى است. البته گفته شد که براى تدوین یک چنین الگوئى، ما توانائى فکرى نداریم. نمیتوانیم این را قبول کنیم. ظرفیتهاى کشور، ظرفیتهاى زیادى است. تا آن حدى که بنده اطلاع پیدا میکنم، به نظرم ظرفیتهاى بالفعل شده‌ى بسیار خوبى وجود دارد؛ هم در حوزه‌ى دانشگاهى، هم در حوزه‌ى علمیه‌ى قم و بعضى حوزه‌هاى دیگر. علاوه‌ى بر این، استعدادها و ظرفیتهائى وجود دارد که میشود اینها را با مطالبه بالفعل کرد؛ اینها را وسط میدان آورد. ما اگر امروز این کار را شروع نکنیم و دنبال نکنیم، مطمئناً عقب خواهیم ماند و ضرر خواهیم کرد؛ لذاست که بایستى حتماً این حرکت که اینجور طراحى شده، پیش برود.