این اظهارنظرى که از یک شخصیتِ روحانى مسیحى درباره‏ى اسلام با یک میلیارد و نیم انسانِ متدینِ به اسلام و با میلیونها کتابِ نوشته‏شده‏ى درباره‏ى اسلام، صادر شد، از دو جنبه قابل توجه است:

جنبه‏ى اول که بیشتر هم امروز در دنیاى اسلام و در این چند روز به آن توجه شده، مسأله‏ى تهمتى است که به اسلام متوجه شده است و این ایراد و این تهمت، ظلم به اسلام و بى‏انصافى درباره‏ى اسلام است. اسلام را متهم کردن به اینکه از عقلانیت جداست و نسبت به عقل بى‏اعتناست، همان‏قدر ظالمانه است که انکارِ یک امر بدیهى؛ انکار منافع خورشید یا انکار نور خورشید. در کدام کتاب آسمانى این همه مخاطبان امر شده‏اند به تفکر، به تعقل؛ «لعلّکم تتفکّرون»، «لعلّکم تعقلون»؛ به تدبر در آیات تکوینى الهى. در کدام کتاب آسمانى در اولین خطاب به علم، به قلم، به تعلیم، توجه شده و اهمیت داده شده است. و امروز اگر دنیاى غرب در کار علم و پیشرفت علمى موفقیتى دارد، کدام مورخ و مطلعِ باانصافى است که تصدیق نکند که این را از دنیاى اسلام گرفته است. قرون وسطى‏ که قرون تاریکى و ظلمت و سیاهى دنیاى غرب و اروپا بود، دوران شکوفایى علم و تعقل و اندیشه و فلسفه و ابن‏سیناها و فارابى‏ها و افرادى این‏چنین، در دنیاى اسلام است.

جنبه‏ى دوم قضیه، به نظر من از جنبه‏ى اول مهمتر است و آن، سیاستهاى پشت‏پرده‏ى اینگونه بیانات است، که مسأله را براى ما روشن مى‏کند. مسأله‏ى بحران‏آفرینى مذهبى در دنیا، قرار دادن اصحاب ادیان مختلف و مذاهب مختلف در مقابل هم، جلوگیرى از همکارى ملتهایى که داراى عقاید مختلفند، ایجاد جنگ، ایجاد درگیرى و ایجاد بحران، که این خواست قدرتهایى است که ادامه‏ى حیاتشان منوط به بحران‏آفرینى است؛ باید بحران‏آفرینى کنند تا بتوانند مقاصد خبیث خودشان را در میان جامعه‏ى بین‏المللى دنبال بکنند. من از این نگرانم که پشت سر این بیانات، بدبینى مسلمانان و مسیحیان نسبت به یکدیگر، کینه‏ورزى ملتهاى مسیحى و مسلمان با یکدیگر، زشت کردن چهره‏ى مسلمین - بخصوص در کشورهایى که در آنجا در اقلیتند؛ مثل کشورهاى اروپایى و امریکا - ایجاد بهانه‏هایى براى سرکوب جوامع مسلمان در این کشورها با اتهام واهى تروریست و امثال اینها فراهم شود. آنچه که پشت سرِ این قضیه هست، این‏جور سیاستهاست؛ این را باید توجه داشت. و گمان مى‏کنم خود پاپ هم در این زمینه فریب خورده و توجه نکرده که پشت سر این حرف چیست و آن کسانى که وادار مى‏کنند؛ زمینه‏سازى مى‏کنند براى بیان این حرفها، چه مقاصدى دارند.