یکى از دستاوردهاى بزرگ ماه رمضان توبه و انابه است؛ بازگشت به خداى متعال. در دعاى شریف ابى‏حمزه‏ى ثمالى میخوانیم: «و اجمع بینى و بین المصطفى و انقلنى الى درجة التّوبة الیک»؛ ما را به درجه و مقام توبه برسان که برگردیم. از راه کج، از عمل بد، از پندار بد، از اخلاق زشت برگردیم. در دعاى وداع ماه مبارک رمضان، امام سجاد به پروردگار عالم عرض میکند: «انت الّذى فتحت لعبادک بابا الى عفوک و سمّیته التّوبة»؛(1) این باب را باز کردى به روى ما که به سوى عفو تو بشتابیم، از نعمت عفو و رحمت تو بهره ببریم. این در، درِ توبه است؛ پنجره‏ى دلگشا به سوى فضاى مصفاى عفو الهى. اگر خداى متعال راه توبه را به روى بندگان باز نمیکرد، وضع ما بندگان گنهکار خیلى بد میشد. انسان تحت تأثیر غرائز انسانى، هوى‏هاى نفسانى دچار خطا میشود، دچار لغزش میشود و گناه میکند. هر کدام از این گناهان زخمى بر پیکره‏ى دل و جان ما وارد میکند. چه کار میکردیم اگر راه توبه نبود؟ (خطبه‏هاى نماز عید سعید فطر؛ 29/6/1388)
ادامه مطلب...

...دوستان سعى کنند در همه‌ى اوقات - بخصوص در ماه رمضان - تلاوت قرآن را از یاد نبرند. قرآن نباید از زندگى‌تان حذف شود. تلاوت قرآن را حتماً داشته باشید؛ هر چه ممکن است. تلاوت قرآن هم با تأمل و تدبر اثر مى‌بخشد. تلاوت عجله‌یى که همین‌طور انسان بخواند و برود و معانى را هم نفهمد یا درست نفهمد، مطلوب از تلاوت قرآن نیست؛ نه این‌که بى‌فایده باشد - بالاخره انسان همین‌که توجه دارد این کلام خداست، نفس این یک تعلق و یک رشته‌ى ارتباطى است و خود همین هم مغتنم است و نباید کسى را از این‌طور قرآن خواندن منع کرد لیکن تلاوت قرآنى که مطلوب و مرغوب و مأمورٌبه است، نیست. تلاوت قرآنى مطلوب است که انسان با تدبر بخواند و کلمات الهى را بفهمد، که به نظر ما مى‌شود فهمید.
  بیانات در دیدار اعضاى هیأت دولت 17/07/1384
 

مبطلات روزه‏

س 758: من در روز ماه رمضان به علّت اغواى شیطان تصمیم گرفتم روزه‏ام را باطل کنم لکن قبل از این که عملى که روزه را باطل مى‏کند انجام دهم، از تصمیم خود منصرف شدم حکم روزه‏ام چیست؟ و اگر این امر درروزه غیر ماه رمضان پیش آید چه حکمى دارد؟

در روزه ماه رمضان اگر در اثناى روز از نیت روزه گرفتن بر گردد بطورى که قصد ادامه روزه نداشته باشد، روزه‏اش باطل مى‏شود و قصد دوباره او براى ادامه روزه فایده ندارد. امّا اگر دچار تردید شود به این معنى که هنوز تصمیم نگرفته است روزه را باطل کند، یا تصمیم بگیرد کارى را که موجب باطل شدن روزه است صورت دهد و هنوز آن را انجام نداده در این دو صورت صحت روزه او محل اشکال است و احتیاط واجب آن است که روزه را تمام کند و بعدا هم آن را قضا نماید. هر روزه واجب معین دیگر - مانند نذر معین و امثال آن - نیز داراى همین حکم است.

ادامه مطلب...

مناسبت شب قدر، یکى مناسبت دعا و تضرع و توجه به پروردگار است که ماه رمضان بخصوص شبهاى قدر، بهار توجه دلها و ذکر و خشوع و تضرع است. ثانیاً بهانه و مناسبتى است براى اینکه دلهایمان را با مقام والاى امیر مؤمنان و سرور متقیان عالم قدرى آشنا کنیم و درس بگیریم. هر چه که در فضائل ماه رمضان و وظائف بندگان صالح در این ماه بر زبان جارى شود و بتوان گفت، امیرالمؤمنین (علیه الصّلاة و السّلام) نمونه‏ى کامل آن و برجسته‏ترین الگو براى آن خصوصیت است. من صحبتم را در خطبه‏ى اول با یاد امیر مؤمنان (علیه الصّلاة و السّلام) آغاز میکنم، تا قدرى به معرفت این بزرگوار نزدیک بشویم، که هر چه گفته‏اند و هر چه گفته‏ایم و شنیده‏ایم، در مقایسه‏ى با عظمت آن مقام و برجستگى آن شخصیت، کوچک و حقیر است و نمیتوانیم نه مجاهدت او را، نه تلاش او را براى تقرب به خداى متعال، نه سختى‏ها و رنجهاى زندگى او را، نه عظمت کارى را که در دوران خود انجام داد، توصیف بکنیم.

ادامه مطلب...

به برکت ماه رمضان، براى مسلمان فرصتى پیش مى‌آید که باید از آن در جهت تقویت حیات معنوى و نشاط مادّىِ خود استفاده کند. یکى از درسهاى بزرگ ماه رمضان که در خلال دعا و روزه و تلاوت قرآن در این ماه باید آن را فرا بگیریم و استفاده کنیم، این است که با چشیدن گرسنگى و تشنگى، به فکر گرسنگان و محرومان و فقرا بیفتیم. در دعاى روزهاى ماه رمضان مى‌گوییم: «الّلهم اغن کلّ فقیر. الّلهم اشبع کلّ جائع. الّلهم اکس کلّ عریان». این دعا فقط براى خواندن نیست؛ براى این است که همه خود را براى مبارزه با فقر و مجاهدت در راه ستردن غبار محرومیت از چهره‌ى محرومان و مستضعفان موظّف بدانند. این مبارزه، یک وظیفه‌ى همگانى است. در آیات قرآن مى‌خوانیم: «أ رأیت الّذى یکذّب بالدّین. فذلک الّذى یدعّ الیتیم. و لایحضّ على طعام المسکین». یکى از نشانه‌هاى تکذیبِ دین این است که انسان در مقابل فقر فقیران و محرومان بى‌تفاوت باشد و احساس مسؤولیت نکند. در ماه رمضان، به برکت روزه، طعم گرسنگى و تشنگى و نرسیدن به آنچه اشتهاى نفس انسان است را درک کردیم و چشیدیم. این باید ما را به احساس مسؤولیتى که اسلام در قبال مسأله‌ى مهمّ فقر و فقیر از یکایک مسلمانان خواسته است و بر دوش آنان وظیفه نهاده است، نزدیک کند.

اگر ان‏شاءاللَّه تلاوت قرآن در جامعه‏ى ما همگانى شود، همه بتوانند قرآن را صحیح بخوانند و همه‏ى خانه‏ها موج شوق به تلاوت قرآن را در خود جاى بدهند، آن وقت ما امیدمان به اینکه جامعه‏ى اسلامى و قرآنىِ به معناى واقعى در این کشور تشکیل بشود، بیشتر خواهد شد. ما امروز یک حکومت اسلامى و یک جامعه‏ى اسلامى هستیم؛ اما این قدمهاى اول است. آن مقدارى که ما از اسلام داخل کشورمان و داخل حکومتمان در گفتار و کردار دولتمردانمان مشاهده میکنیم، این، آن اقلِ قلیل از اسلام است؛ این کمتر از آن چیزى است که براى یک جامعه‏ى اسلامى مورد نیاز است. همه‏ى برکاتى که تا امروز بر نظام جمهورى اسلامى مترتّب شده، بر همین اقل قلیل مترتّب شده است. اگر ملت ایران توانستند بت استبداد را در این کشور بشکنند و فرو بریزند، اگر ملت ایران این جرئت و دلیرى را پیدا کردند که احساس کنند میتوانند حرف زور را از هیچ‏کس در دنیا نپذیرند و زیر بار آن نروند، اگر مى‏بینید جوانهاى ما در میدانهاى علمى و عرصه‏هاى علمى به پیش میتازند و با یک تصاعد هندسى همین‏طور جلو و پیش میروند - خوشبختانه روزبه‏روز دامنه‏ى پیشرفت علمى در کشور ما گسترده‏تر میشود - و اگر مى‏بینید نشانه‏هایى از اجراى عدالت در کشور ما هست - که البته عرض کردم فقط نشانه‏هایى از اجراى عدالت هست، تا اجراى عدالتِ به معناى کامل هنوز فاصله داریم - اگر اینها را مشاهده میکنید و خلاصه اگر مى‏بینید در جامعه و کشور ما، معروف اسلامى، معروف و منکر اسلامى، منکر است، این به برکت همین اقل قلیل اسلامى است که ما در جامعه‏مان داریم. هر چه ما بتوانیم دامنه‏ى معرفت اسلامى، روحیه‏ى اسلامى و فهم اسلامى را توسعه بدهیم، این دستاوردها بیشتر و بیشتر و بیشتر خواهد شد و براى کشورهاى دیگر هم الگو خواهد شد.