پیوند دو زوج جوان، چون تلاقى روشن دانه‏هاى باران و آفتاب، و سایش نسیم روحبخش بهارى بر گونه‏هاى گل، سرشار از لطافت و زیبایى است و سرریز از طراوت و شادابى.

ازدواج در نگاه انسان مسلمان، جدای از اینکه به تکامل رفتار اجتماعی بشر خاکی می انجامد و می تواند او را در پیراستگی از رذایل و آراستگی به فضایل کمک کار باشد، عمل به سیره رسول خدا (ص) و به دست آوردن نیمی از دین نیز هست؛ و چه بهتر که این مهم در آغاز راه، با ساده ترین شرایط همراه گردد و به انفاس پاک رهبری آمیخته، که جز صلاح و عاقبت بخیری جوانان نیک باطن این سرزمین را به دعا ننشسته است. مهمترین شرط نائب امام زمان عجل الله تعالی فرجه برای خواندن خطبه عقد، سبک گرفتن مهریه و نهایتاً تا 14 سکه بهار آزادی است. روش همیشگی معظم له در جلسه های عقد به این ترتیب است که قبل از آغاز خطبه چند دقیقه ای درباره ی اهمیت ازدواج، مسائل خانواده، وظایف زن و شوهر نسبت به یکدیگر، مقایسه خانواده در جوامع اسلامی با جوامع اروپایی و... برای زوج های جوان صحبت می کنند و پس از ارائه راهنمایی های حکیمانه که با لحنی پدرانه و از سر دلسوزی و نصیحت ادا میشود، خطبه عقد یک یک زوج های جوان را جاری می نمایند که امروز و فردا می توانید متن کامل دو جلسه را در وبلاگ بخوانید:

بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم

الحمدللَّه اقراراً بنعمته و لااله الااللَّه اخلاصاً لوحدانیته والصّلاة والسّلام علی اشرف بریّته و علی الأصفیاء من عترته و بعد فقد کان من فضل اللَّه علی الأنام ان اغناهم بالحلال عن الحرام. فقال: « و انکحوا الأیامی منکم و الصّالحین من عبادکم و امائکم ان یکونوا فقراء یغنهم اللَّه من فضله و اللَّه واسع علیم». و قال رسول اللَّه (صلّی اللَّه علیه واله): «من تزوّج احرز نصف دینه فلیتّق اللَّه فی النّصف الاخر». و قال (صلّی اللَّه علیه واله): «النّکاح سنّتی فمن رغب عن سنّتی فلیس منّی».

قبل از آنکه صیغه عقد را اجرا کنیم، چند کلمه به عنوان نصیحت به عروس ها و دامادها و خانواده هاشان عرض می کنیم. حرف اول این است که این پیوندی که با این عقد به وجود می آید، یک پیوند الهی است. درست است که طبیعی ترین ارتباطات بشری است؛ اما همین ارتباط طبیعی و غریزی را خدای متعال مورد توجه خاص قرار داده و آن را مبارک کرده و برای آن اهمیت قائل شده و آثار طبیعی فراوانی برایش به وجود آورده است، که این، موضوع خیلی مهمی است.

این تشکیل خانواده را دستِ کم نگیرید. شاید من بتوانم بگویم یکی از گناهان کبیره ی تمدن غرب نسبت به بشریت، این است که ازدواج و تشکیل خانواده را در چشم مردم سبک و کوچک کرد. این تمدن، قضیه ی زن و شوهر را مثل لباس که عوض می کنند و مثل مغازه یی که با آن معامله می کنند و بعد برای کار دیگری آن را تبدیل می کنند به مغازه یی دیگر، رفتار کرد و این کار را با هر دو طرف - زن و مرد - انجام داد؛ یعنی در واقع احساسات و عواطف و غرایزی را که از زن و مرد زود برانگیخته می شود، به جان خانواده انداختند، که تا هر کدام از دیگری دلخوری یی پیدا کرد یا مانعی ایجاد شد و عیبی دید؛ یا چیز دیگری چشمش را گرفت، خانواده تهدید شود. اسلام اینگونه نیست؛ اسلام بشدت بنیان خانواده را مستحکم قرار داده و پایه های آن را قرص کرده و به آن سفارش کرده است؛ همچنانکه به اصل ازدواج و گزینش همسر خوب و صالح سفارش کرده، به حفظ این بنیان رصین و مستحکم و مبارک هم سفارش کرده است؛ این را حفظ کنید. اگر شما که دامادید و شما که عروسید، توانستید این پیوند خانوادگی و این پیوند دو نفره را - که انشاءاللَّه بعدها مثل درختی، شاخه درست می کند و میوه می دهد و ای بسا از شاخه های او صدها قلمه درست شود و یک جنگل به وجود بیاید - که فعلاً یک نهال است، خوب حفظ کنید، زندگی شما شیرین خواهد شد؛ هرچند که در هر سطح مالی، اعتباری، ارزشی و علمی که باشید. این احساسات و نیازها برای یک استاد دانشگاه، یک دانشمند و یک محقق، همچنان است که برای یک آدم کارگر ساده؛ یعنی این احساسات و نیازهای اصلی، در همه یکسان است. در این جهت، یک ثروتمند مثل یک فقیر است؛ هر دو دلشان میخواهد وقتی وارد خانه شدند، خانه به آنها آرامش و امنیت و احساس راحتی و آسودگی بدهد؛ این را همه ی مردها می خواهند. همه ی زن ها هم می خواهند وقتی شوهرشان وارد خانه شد، خانه را پر از شیرینی و شادی کند؛ خانه برایشان محیط راحتی و شادی شود؛ زیرا هر دو خستگی دارند؛ زن کارهایی دارد و مرد هم کارهایی؛ حالا مرد در چالش های زندگی، زن هم یا در چالش های زندگی و کارهای سیاسی یا در خانه و با تربیت فرزند؛ هر دو خسته اند. وقتی که زن و شوهر در پایان کار روزانه یا در وسط روز به هم می رسند و همدیگر را می بینند، هر دو از هم توقع دارند که بتوانند محیط را شاد، سرزنده، قابل زیست و رفع کننده ی از خستگی بسازند؛ این توقع بجایی است و بیجا هم نیست که هر دو از یکدیگر توقع داشته باشند. اگر بتوانید این کار را بکنید، زندگی شیرین خواهد شد. ای بسا کسانی که خیلی ثروتمندند؛ اما این زندگی شاد را ندارند؛ در خانه درگیری، دعوا و دلخوری دارند. ای بسا کسانی که خیلی در جامعه معتبرند؛ عنوان دارند، رئیسند؛ اما در خانه شان هزار مشکل دارند. همان آقایی که ممکن است دستیار یا کارگر زیر دست و کارمندش جرأت نکنند به او بگویند بالای چشمت ابرو، و حرف او را مطیعانه گوش کنند، در داخل محیط خانواده ممکن است مدعی داشته باشد؛ زن بد اخلاق و تنبل، یا محیط بد، که به جای اینکه برای او آرامش درست کند، خراب می کند. بنابراین اینها با ثروت و فقر و عنوان و بی عنوانی و در تهران یا فلان روستا بودن، هیچ تفاوتی نمی کند؛ همه ی انسانها به این امنیت زندگی نیاز دارند. لذا شما در قرآن که نگاه کنید، میبینید که وقتی بحث ازدواج می شود، میگوید: « و جعل منها زوجها لیسکن الیها»؛ تا مایه ی سکونت و سکینه - یعنی آرامش - باشد؛ زن و شوهر باید برای هم مایه ی آرامش باشند. درست گوش کردید! این را هم شما دخترها، هم شما پسرها در گوش داشته باشید! این ازدواج یک خانواده درست می کند، این خانواده باید محیط امن و امان و راحتی برای شما دو نفر باشد و اگر انشاءاللَّه فرزند داشتید - که خواهید داشت - برای آن فرزندان هم شما باید این محیط امن و امان را فراهم کنید، که این کار به خودی خود هم    نمی شود.

نکته دیگر اینکه، اگر بخواهید این محیط امن و امان به وجود بیاید، راهش این است که زن و شوهر این محیط را محیط محبت کنند؛ یعنی به هم محبت و عشق بورزند. چه طور؟ عشق ورزیدن که زورکی نیست؛ به قول مشهدی ها: « مهر به زور، عشق به چمبه»! بایستی محبت در یک دل، مثل گلی که از زمین می روید، بروید. شما چه کار میکنید که گل محبت در دل هم سرتان بروید؟ این دست شما خانم و دست شما آقاست. راهش چیست؟ راهش این است که شما به او وفادار باشید و محبت بورزید. این کار، محبت را در دل او زنده میکند. او هم که به شما محبت کند، در دل شما هم محبت زنده میشود؛ چون به هم وابسته اید. اگر نگوییم که این خیل عظیم احکام مربوط به زن و مرد و محرم و نامحرم و حجاب، برای همین است، صدی هشتاد نود درصدش برای این است که شما دوتا با هم در خانه با محبت زندگی کنید. اگر شما که در کوچه راه        می روید، این را ملاحظه نکردید، صد جا دلت مشغول می شود و دیگر خانه برایت رنگی ندارد؛ او هم همینطور است. اگر شما آقا، محرم و نامحرم را رعایت نکردید، اگر دوستِ جنس مخالف پیدا کردید، اگر با همه گرم گرفتید، اگر حجاب رعایت نشد، اگر صد جور زن با آرایش های گوناگون در مقابل شما رژه رفتند؛ و نیز اگر شما خانم، هرجا یک مرد چنین و چنانی را دیدید و به او خیره شدید و نگاه کردید و چه و چه کردید، نتیجه چه می شود؟ نتیجه این میشود که هم سر خودت از نظر تو دیگر آن جاذبه یی را که محبت ایجاد کند، نخواهد داشت. هم سر شما هر کس هم که باشد، ولو حضرت یوسف، بعد از یک ماه یواش یواش عادی می شود. حضرت یوسف هم اولش خیلی برجسته است؛ زلیخا هم اولش خیلی برجسته است؛ اما بعد یواش یواش عادی می شود؛ ولی آن بیرونی نو است. اگر قرار باشد که شما چشم به آن بیرونی داشته باشید، اگر محرم و نامحرم را رعایت نکنید، اگر حجاب خودتان را رعایت نکردید، اگر مرد حجاب زن را رعایت نکرد، اگر معاشرتهای بی بند و بار و بگو و بخندهای سبک دخترها و زنها و پسرها با همدیگر در جامعه یی بود، آنچه که لازمه ی بقای خانواده ی شماست، تحقق پیدا نمی کند. زور که نیست؛ یک چیز طبیعی است. دختر و پسر در غرب، بخصوص در بعضی از جوامع غربی، صد کار میکنند تا به سن ازدواج برسند. در آن جوامع سن ازدواج معمولاً بالاست و بین بیست و سی خیلی بیشتر از سن پانزده و بیست یا هجده و بیست است و بالاتر از سی هم که فراوان است. در آنجا بخصوص مردها اول هزار درِ دیگر را می زنند و بعد درِ ازدواج را! یعنی همه چیز را تجربه کرده و دیگر برایش چیزی نیست. این کجا، آن جوانی که با عفت گذرانده و با خود و نفس خودش مبارزه کرده و بعد ازدواج کرده، کجا. اینها هر دو یک جور قدر زن را می دانند؟ هر دو یک جور به محیط خانواده می چسبند؟ نه. او بی قید و لاقید است. این زن باید خیلی فوق العاده باشد که این به مرد بگوید بله. این بهتر از همه ی آنهایی است که دیدم؛ تازه بعد از مدتی عیوبش آشکار خواهد شد؛ هیچ کس که بی عیب نیست. مسأله ی زن هم به همین قیاس است. اثر احکام اسلام در اینهاست. این قدر که می گویند حجاب، رو بگیرید و چنین و چنان کنید، اینجاها و در مسائل اصلی زندگی اثرش ظاهر می شود. خود حجاب ممکن است چیزی به نظر نیاید. پس زن و شوهر از همین اول ازدواج که خدا یک محبتی هم در دلشان قرار داده، این محبت را نگه دارند و زیادش کنند. راهش هم این است که به هم با وفا و صادق باشند و همدیگر را حفظ کنند؛ مثل دو تا شریک واقعاً مصالح هم را رعایت و راز هم را حفظ کنند. زن راز شوهرش را پیش خاله و خواهر بیان نکند، مرد هم اسرار زنش را در باشگاه و مهمانی و... به رفیق هایش نگوید؛ حواستان جمع باشد، اسرار هم را محکم نگهدارید و حفظ کنید؛ ظاهر را هم حفظ کنید. با این، زندگی شیرین خواهد شد.

نکته ی سوم، اینکه باید با هم بسازید. هر جا سازش بد باشد، اینجا خوب است. شما از همدیگر بتدریج چیزهایی را کشف خواهید کرد. انسان اول که نگاه میکند، همه اش حُسن می بیند؛ اما وقتی وارد می شود، به نقایص، کمبودها و ضعف هایی می رسد؛ اینها را دو طرف یواش یواش در یکدیگر کشف می کنند، که این مسائل نبایستی موجب سردی شود؛ باید با این ها بسازید؛ چون بالاخره نه مرد ایده آل آنچنانی بی عیب در همه عالم پیدا می شود و نه زن بی عیب. بنابراین اگر رفتار تندی، بداخلاقی در وهله یی و کم کاری دیدید، باید بسازید؛ منتها با زبان، با ملایمت و با مهربانی. البته این مطلب را من هم به مردها بگویم و هم به زن ها، که زن ها در این زمینه ها قوی تر از مردهایند. این آقایان که می بینید ماشاءاللَّه با این یال و کوپال! اینها همه اش ظاهر است. جسم قوی است؛ اما از لحاظ پیچیدگی ذهنی در زمینه های احساسی و عاطفی، زن قوی تر از مرد است؛ قدرت تحملش زیاد و راه ها را بلد است. در ورزش کشتی، کشتی گیری که دستپاچه است، با هیاهو به طرف دیگری حمله می کند؛ اما حریف که تحمل می کند و نقطه ی ضعفش را پیدا می کند، ناگهان ضربه را بر او وارد می کند. طبیعت اغلب زن ها چنین است. البته ممکن است بعضی از زنها اینطور نباشند و بعضی از مردها هم آنطور. غرض، خانم ها بهتر میتوانند در این مصاف دوستانه بر عوامل سردی و... با یک مقدار کوتاه آمدن، با یک مقدار خوش اخلاقی کردن و با ابزارهایی که هست، فایق بیایند و مرد را بکشانند به آن جایی که باید قرار بگیرد، تا انشاءاللَّه زندگی، زندگی شیرینی شود.

به تشریفات خیلی اهمیت ندهید. این که من گفته ام اگر مهریه بیشتر از این مقدار باشد، عقد را نمیخوانم، از باب این نیست که اگر مهریه بیشتر از این مقدار باشد، عقد باطل است؛ نه، اگر شما مهریه را هزار برابر این مقدار، مثلاً چهارده هزار سکه، قرار بدهید، عقد باطل نیست و عقد درست است؛ منتها عقد یک معامله ی انسانی است و معامله ی دل ها و جان هاست، که اگر پای پول و ثروت به میان آمد، تبدیل میشود به معامله یی بازاری؛ مثل این است که کالایی را داریم میگیریم و می دهیم. خب این کالا چیست، کیست؟ من میخواهم جلوی این را بگیرم که در چشم و همچشمی نیفتد. یک عده که مقداری پول دارند، به فکر بیفتند که مهریه های گزاف تهیه کنند، بعد هم با جهیزیه ی سنگین از آن طرف همراه شود. آن خانم بگوید همسایه مان، خواهرش، دختر عمویش و... فلان جور جهیزیه برده، اگر ما نبریم، بد میشود. اینها را رها کنید و نگاه کنید به نیازها و همان حد لازم معمول؛ از آن حدود تجاوز نشود.

یک نکته دیگر که حتماً باید بگویم این است که شما هر دو؛ زن و شوهر، سعی کنید همدیگر را متدین کنید؛ حواستان باشد. بخصوص شما که در محیط های ورزشی هستید؛ چون محیطهای ورزشی ما الان از لحاظ جنبه های ارزشی، که بنده راضی باشم و بگویم الحمدللَّه، چندان خوب نیست. نمی گویم خیلی بد است؛ نه، از سابق ها خیلی بهتر شده و جوان های خوبی در این محیط هستند؛ اما هنوز خیلی کار دارد. این را هم شما بدان که من از امثال شما جوان ها که پایی، سری و کاری با دین و ایمان دارید، توقعم این است که در همان محیط که هستید و تمرین می کنید یا تمرین میدهید و بازی میکنید و یا در اردو روزگار میگذرانید، سعی کنید با وجود و با منش خودتان در دیگران حس احترام به دین و به ارزش ها را بیدار کنید؛ رودربایستی نکنید. نمازتان را اول وقت، با حضور قلب و خوب بخوانید، تا دیگران یاد بگیرند. ممکن است یک نفر هم پیدا شود بگوید ای آقا، حالا این آقا هم رفته فلان، غلط میکند هر کسی اینطوری بگوید؛ کار بدی میکند. شما سعی کنید دین را در محیط ورزشیتان ببرید؛ و شما خانم! سعی کنید این روحیه یی که گفتم، در این جوان تقویت کنید؛ این هم به نفع شخصی شماست و هم به نفع سرنوشت زندگی. و شما هم متقابلاً همین احساس را بروز دهید.

ایشان دختر یک شخص حزب اللهی است، که لابد دامادشان هم همینجورند؛ انشاءاللَّه همینجور هم بایستی باشند و عمل بکنند. امیدواریم انشاءاللَّه این توصیه ها به شما کمک کند که زندگیتان شیرینتر، پایدارتر، ماندگارتر و مبارک تر باشد.

انشاءاللَّه مبارک است

(بیانات رهبر معظم انقلاب در مراسم عقد و ازدواج 20/03/1383)